بدون شك يكي از رقابتهاي كشورهاي پيشرفته، در زمينه كامپيوتر است و ما هر روز شاهد پيشرفت اين تكنولوژي عظيم هستيم. سيستم عامل ها و نرم افزارهاي كامپيوتري نيز همزمان با اين تحولات به پيش مي روند. سيستم عامل يكي از مهمترين اجزاء نرم افزاري يك كامپيوتراست. سيستم عامل رابط بين نرم افزارها و عملكرد سخت افزار ها مي باشد و نقش مديريتي دارد. تعدادي از سيستم عامل ها عبارتنداز: BeOs , Windows , DOS , Unix , Linux , FreeBSD , ... دراينجا ما به سيستم عامل شگفت انگيز لينوكس مي پردازيم. لينوكس يك سيستم عامل رايگان، كدباز (OpenSource)، بسيار انعطاف پذير و با قابليت هاي بالاست و روي هر كامپيوتري قابل نصب است. لينوكس در سال 1991 توسط "لينوس بنديك توروالدز" خلق شد. اولين نسخه آن Linux 0.01 بود كه در همين سال در شبكه اينترنت قرار گرفت و نسخه هاي بعدي آن كه رفع عيب مي شدند، پياپي مي آمدند. يعني خالق لينوكس، شخص لينوس بود اما روز به روز توسط برنامه نويسان گمنامي از سراسر جهان تكميل ميشد و به برنامه هاي كاربردي آن افزوده ميشد و اين سير هنوز هم ادامه دارد. تااينكه محيطهاي گرافيكي لينوكس (XWindows) بوجود آمدند كه سيل كاربران كامپيوتر به اين سيستم عامل رو آوردند و امروزه هم تعداد كاربران لينوكس از مرز 15 ميليون نفر گذشته و روز به روز در حال افزايش است. نسخه هاي مختلفي از لينوكس موجود است مثل: RedHat , Suse , Easy , Mandrake , ... . كه ما به بررسي RedHat Linux ميپردازيم. در ضمن شما مي توانيد لينوكس را روي يك پارتيشن جدا نصب كنيد يعني براحتي لينوكس و ويندوز را با هم روي كامپيوتر داشته باشيد. پس اگر انحصار و يكنواختي خسته شده ايد و مي خواهيد سيستم عاملي قابل تغيير داشته باشيد، لينوكس را بر روي كامپيوتر خود نصب کنید و لذت ببرید. نصب لينوكس يك تجربه بسيار خوب براي شناخت لينوكس است. در اینجا ما نصب لینوکس 7.3 یعنی یکی از آخرین نسخه های تکمیل شده لینوکس می پردازیم. (البته نسخه های جدید تری از لینوکس هم وارد بازار شده، ولی نصب همگی، تقریبا یکسان است) در ابتدا شما بايد بدانيد كه براي نصب لينوكس مقداري از فضاي هارد ديسك كه پارتيشن بندي نشده باشد لازم است. براي ايجاد اين فضا شما مي توانيد حدود 3.5 گيگابايت از يكي از پارتيشن هاي Logical خود را جدا كنيد طوري كه اين فضا به صورت Unallocated باشد. این کار را براحتی می توانید، در ویندوز، بوسیله Partition Magic انجام دهید. (توجه داشته باشید که حتما یکی از پارتیشن های Logical هارد را تغییر دهید) سيستم عامل لينوكس، اين فضا را به پارتيشن هاي مخصوص لينوكس تبديل مي كند. حال كامپيوتر را restart كرده و بگذاريد تا سيستم از روي CD بالا بيايد(CD هاي ردهت لينوكس، Bootable است.) پس از چند ثانيه پيغام Wellcom و سپس سه حالت انتخاب را مي بينيد. Enter بزنيد. از اينجا به بعد فقط قسمتهاي مهم را توضيح خواهيم داد. در ابتدا، چيزهاي مهم، انتخاب صفحه كليد و ماوس است كه معمولا براي صفحه كليد، 101 كليده را انتخاب مي كنند. اين انتخاب امكان كار با صفحه كليد 101 تا 105 كليده را مي دهد. براي ماوس هم، "ماوس دو دكمه اي" را انتخاب كنيد و گزينه Emulat 3 buttons را هم تيك بزنيد. در مرحله بعد، برای گذر از متنهای اضافی، نصب Workstation را انتخاب كرده و در دو مرحله بعد کهدو سوال از شما میشود که ابتدا گزينه اول و سپس گزينه سوم را انتخاب كنيد. اين طرز انتخاب، همه پارتيشن هاي شما را نگه داشته و لينوكس را در فضاي خالي نصب مي كند و امكان داشتن همزمان لينوكس و ويندوز را مي دهد. احتمالا در اینجا یک اخطار به شما میدهد که به خاطر ایجاد پارتیشن های مخصوص لینوکس است. با خیال راحت ok کنید. تنظيمات بوت لينوكس نيز مهم است كه شما مي توانيد از LiLo و GRUB (كه معمولا LiLo توصيه مي شود) يكي را انتخاب كنيد. در قسمت پایین همین صفحه، می توانید حالت عادی boot شدن سیستم را از بین linux و DOS انتخاب کنید. منظور از DOS همان سیستم عامل غیر لینوکس است. در مراحل بعدي که تنظیمات شبکه و انواع دسترسی ها به سیستم و برنامه های کاربردی است، انتخاب پیش فرض لینوکس که انتخاب ایده آلی برای یک کامپیوتر شخصی است را قبول کنید. سپس ساعت رسمي كشور را از ليست انتخاب كنيد. در صفحه بعد، شما بايد براي root ، پسورد بگذاريد. اين User براي مديريت سيستم است و شما هرگز نبايد پسورد اين قسمت را فراموش كنيد. سپس مي توانيد يك يا چند User ديگر انتخاب كنيد. توجه داشته باشيد كه فقط براي مديريت سيستم و كارهاي مديريتي بايد با root وارد شويد و براي كارهاي عادي خود بايد از يك User ديگر استفاده كنيد. در قسمت بعدي توصيه مي شود دو محيط گرافيكي Gnome و KDE که از محیط های جذاب و جدید هستند را انتخاب كنيد. سپس با دقت مدل VGA خود را انتخاب كنيد كه معمولا شناخته شده اند. سپس لينوكس شروع به نصب خواهد شد. فقط توجه كنيد كه بعد از نصب بايد مدل مانيتور خود را دقيقا انتخاب كنيد و اگر در ليست نبود، اعداد خواسته شده در پايين صفحه را از دفترچه مانيتور بررسي كرده و در آنجا وارد كنيد. اگر اشتباهي در اين مرحله رخ دهد، امكان آسيب رسيدن به مانيتور وجود دارد. پس از اين مرحله كامپيوتر Restart مي شود. سیستم را از روی هارددیسک boot کرده و وارد لينوكس شويد. به دنياي شگفت انگيز لينوكس خوش آمديد... محمد استادهاشمی mam@ostadhashemi.com