مراحل توليد نرم افزار آموزشي

 

* اولين مرحله احساس نياز است. يعني بايد شرايطي پيش بيايد كه فرد يا افرادي احساس كنند، در حيطه آموزش خلائي وجود دارد كه يك نرم افزار آموزشي مي تواند آن خلا را پر كند. طبيعتا اين افراد كساني هستند كه به برتري هاي نرم افزار آموزشي و كامپيوتر نسبت به آموزش سنتي آگاهي دارند. براي توليد نرم افرار آموزشي، اولين قدم عملي تهيه طرح اوليه، (Proposal) است. طرح اوليه معمولا توسط مدير توليد و با همفكري ديگر اعضاي تيم تهيه مي شود. در طرح اوليه چندين موضوع مشخص مي شود.

1-توجيه لزوم ساخت نرم افزار ازنظرعلمي واقتصادي: البته در بعضي موارد، كار پس از توجيه، آغاز مي شود. اين موضوع بستگي به اين دارد كه سفارش كار از طرف كار فرما باشد يا توليد كننده

2-تعيين روش آموزش يا
Approach كه اين بخش كار بعهده برنامه ريز آموزشي، تكنولوژيست آموزشي و مدرس مي باشد وبا نظارت مدير توليد انجام مي شود. (البته اگر همه اين عوامل در تيم وجود داشته باشد. در غير اين صورت مدرس و مدير تيم اين كار ار انجام مي دهند). اين كار با توجه به مطلب و محتواي آموزش، سن، نوع و شرايط مخاطبين و همچنين شرايط توليد زمان و هزينه انجام مي شود. ( نرم افزاري كه اكثر مخاطبين آن را كودكان تشكيل مي دهند با نرم افزاري كه براي آموزش مديران تهيه شده است تفاوت هاي زيادي خواهد داشت).

3- مشخص كردن روش كار نرم افزار و تكنولوژي هاي لازم.(بهتر است اين مرحله همزمان با مرحله قبل انجام گيرد). اين كار به عهده تيم برنامه نويسي و طراحي، تكنولوژيست آموزشي، مدرس و مدير توليد مي باشد. در اين مرحله بايد مشخص شود در توليد نرم افزار از چه تكنولوژي و امكاناتي استفاده خواهد شد. چه مقدار تعامل در آموزش لازم است، آيا بايد بخش آزمون هم در نرم افزار گنجانده شود يا خير، آيا لازم است سوابق كاربران نگهداري شود؟ چه ميزان و در كجا فيلم، انيميشن يا صدا لازم است؟ ايا اجراي برنامه بايد بصورت خودكار(
Autorun) باشد؟ و بسياري از نكات ديگر كه اين نكات نيز با توجه به مخاطبين و همچنين نوع آموزش و محتواي آن مشخص مي شود.

4- برآورد هزينه، زمان و نيروهاي لازم براي توليد نرم افزار.

* قدم دوم تهيه سناريوي يا(
story board) كار است.اين مرحله تقريبا با همكاري همه اعضاي تيم انجام مي شود، سناريو شامل همه مطالب موجود در نرم افزار آموزشي است. علاوه بر آن بايد شرح تمام اتفاق ها، تعامل ها، آزمون ها، و حتي عوامل تشكيل دهنده اينترفيس آورده شود. تهيه متن اصلي آموزش به عهده مدرس است. وي بايد با توجه به روش كار متن دروس را تهيه كند و مشخص كند كه كجا لازم است برموضوعي تاكيد شود، تصوير خاصي نمايش داده شود و يا يك رويداد تعاملي بوجود آيد. همچنين طرح سئوال هاي آزمون، پاسخ هاي صحيح و روش امتياز دهي نيز با مدرس است. باهمكاري تمام اعضا بقيه (story board) تهيه ميشود. بايد مشخص شود كه برنامه چگونه شروع مي شود. بعد از دمو چه چيزي به نمايش در مي آيد و . . .

پس از اصلاحات و تصويب سناريو، قدم بعدي تهيه محتوا است. بخشي از محتوا در مرحله قبل تهيه شده است. در اين مرحله نقش عوامل اجرائي پررنگ تر مي شود. چندين كار به موازات هم بايد انجام شود. تهيه گرافيك ها و فيلم ها، ضبط صدا ها، تركيب صدا و تصوير و ويرايش فيلم ها، نوشتن برنامه اصلي، ايجاد تعامل ودر نهايت يكپارچه سازي همه مولفه ها كارهائي هستند كه بايد انجام شوند. هر يك از اين كار ها را در آينده بطور جداگانه بررسي خواهيم كرد.

نرم افزار پس از توليد و در حين توليد بايد اشكال زدائي (
Debug) شود. اين كار در چند مرحله انجام مي گيرد. در حين انجام كار برنامه مرتبا چك مي شود تا ايراد هاي احتمالي و كد نويسي هاي اشتباه رفع شود. پس از انجام كار نيز برنامه در چند مرحله اشكال زدائي مي شود. ابتدا در سطح توليد كنندگان برنامه. سپس در سطح افراد صاحب نظر. به اين صورت كه نسخه اي از برنامه به همراه فرم ارزشيابي به آنان داده مي شود تا با بررسي نرم افزار، فرم را تكميل كنند. پس از رفع اين اشكالات، نسخه بتا يا آزمايشي توليد مي شود. اين نسخه در سطح محدودي بين مخاطبين توزيع مي شود. پس از گرفتن باز خورد كاربران، نسخه نهائي توليد شده و به بازار عرضه مي شود.